«Խաղալիքներդ հավաքիր, և քեզ գումար կտամ»
Շատ ծնողների շրջանում տարածված թյուր կարծիք կա. «երեխային պետք է տալ փողը՝ ըստ արժանվույն»։ Օրինակ՝ տնային աշխատանքների, սենյակը մաքրելու կամ դպրոցում լավ գնահատականներ ստանալու համար տրված խրախուսական գումար տալը: Դա սխալ է: Չէ՞ որ դպրոցում լավ սովորելը, տնային աշխատանքում օգնելը կամ խաղալիքները հավաքելը դրանք սովորական առօրյա երևույթներ են և երբեմն պարտականություններ, որ պետք է կատարի երեխան:
Երեխային փող տալը այնպիսի գործողությունների համար, ինչպիսիք են մայրիկին օգնելը, լավ գնահատականներ ստանալը կամ խելացի լինելը, կարող է բացասաբար ազդել երեխայի վրա: Նրա մոտ կարող է կարծիք ձևավորվել, որ իր բոլոր ձեռքբերումները և լավ արարքները ենթադրում են դրամական պարգև: Նա կդադարի այդպես վարվել, երբ այլևս ծնողները գումար չտրամադրեն: Չէ՞ որ, նա դա ոչ թե իր ցանկությամբ էր անում, այլ շահի, դրամանակ շահույթի համար: Այս կերպ վարվելը կարող է նաև բացասաբար ազդել երեխայի արժեհամակարգի ձևավորման վրա: Նա կսկսի մտածել, որ գումարն այնքան արժանիք ունի, որ նրա ցանկացած լավ վարքի և արարքի համար գումար են տալիս: Իսկ մենք՝ բոլորս գիտենք, որ գումարից ավելի մեծ ու կարևոր արժեքներ դեռ պետք է սովորեցնենք երեխաներին: Օրինակ՝ պատասխանատվությունը, ազնվությունը և բարությունը:
Գումար տրամադրելով՝ մենք ձևավորում ենք ակնկալինքեր: Երեխան կարող է սկսել դրամական պարգևներ ակնկալել յուրաքանչյուր արարքի համար, ինչը կարող է ապագայում դժվարություններ ստեղծել, երբ բախվում են այնպիսի իրավիճակների, որտեղ ֆինանսական մոտիվացիա չկա: Երեխան, հնարավոր է, այլևս չուզենա հաղթահարել իր առջև ծագած դժվարություններն ու խնդիրները: Չէ՞ որ չունի դրամական մոտիվացիա: Չէ՞ որ որևէ մեկը նրան գումար չի տրամադրի, եթե նա լուծի ինչ-որ խնդիրներ: Եվ վերջիվերջո, կարող է գումարն իբրև խրախուսում տալը փչացնել հարաբերությունները: Այն կարող է լարվածություն առաջացնել, եթե երեխան սկսում է օգնությունն ու ջանքերն ընկալել որպես գումար վաստակելու միջոց, այլ ոչ թե որպես ընտանեկան պարտականությունների և փոխադարձ օգնության մաս:
Այլընտրանք
Սովորեցրեք ձեր երեխաներին օգտակար հմտություններ: Օրինակ՝ թույլ տվեք, որ երեխան ինքը պատրաստի բացիկներ, ապարանջաններ կամ խաղալիքներ, որոնք կարող են վաճառվել: Այսպիսով, ձեր երեխան կզարգացնի սկսնակ ձեռնարկատիրոջ կարողությունները և ստեղծագործական հմտությունները: Հաճախ հաճոյախոսեք և շփվեք Ձեր երեխայի հետ: Պարզ և անկեղծ դրական խոսքը կարող է շատ հզոր լինել: Ջանքերը, ձեռքբերումները և բարի գործերը գովաբանելը օգնում է երեխային իրեն գնահատված և հաջողակ զգալ: Որքան հնարավոր է, շատ ժամանակ տրամադրեք Ձեր երեխաների հետ դրական ու հետաքրքիր հիշողություններ ստեղծելու վրա: Այն կարող է լինել համատեղ գործունեություն, խաղ, զբոսանք կամ հատուկ իրադարձություն, որը հետաքրքրում է երեխային: Փողի փոխարեն այլ տարբերակներ մտածեք: Հոբբիներով զբաղմունք, ֆիլմեր, գրքեր, հավելյալ խաղաժամանակ և այլն: Չէ՞ որ սա ավելի լավ հիշողություններ և մոտիվացիա կտա, քան զուտ գումարը: Գումար տրամադրելու փոխարեն, մի փոքր երկար մտածեք և նվիրեք նրա սիրելի խաղալիքը, կամ նվեր հուշ, որն իր մեջ իմաստ ու բովանդակություն կունենա:
Իմ բոլոր խնդիրները փողից են
Ֆինանսական դժվարությունները պետք է բացատրվեն տարիքին համապատասխան՝ առանց ավելորդ մանրամասների կամ բացասականության: Կյանքում ամեն ինչ կարող է պատահել։ Եթե, ասենք, ծնողը կորցրել է աշխատանքը, ապա չպետք է երեխային շատ ներքաշի դրա մեջ՝ բողոքի կյանքից, բարկանա երեխայի աչքի առաջ, վախ դրսևորի։ Եթե հանկարծ աշխատավայրում լարված իրավիճակ ստեղծվի, կարիք չկա ձեր երեխաներին ցույց տալ ձեր զայրույթը, հուսահատությունը կամ հակակրանքը ձեր ղեկավարի կամ ձեր ներկայիս մասնագիտության նկատմամբ: Նման պահերին հարկ է հիշել, որ երեխան ընկալում է ծնողների հուզական վիճակը, և նրա հոգե-հուզական բարեկեցությունը կարող է կախված լինել նրանից, թե ինչպես են մեծերը հաղթահարում դժվարությունները:
Թեև բնական է սթրեսի, անհանգստության կամ հիասթափության զգացումը, երբ այլևս իրավիճակն անկառավարելի է: Սակայն երեխային փոքր տարիքից չպետք է ծանրաբեռնել շատ խնդիրներով: Կարելի է խոսել իրավիճակի մասին երեխային հասկանալի լեզվով, բաց և անկեղծ:
Այլընտրանք
Եթե դուք կորցնեք ձեր աշխատանքը, կարող եք ասել. «Մենք ժամանակավորապես տանը կպատրաստենք պարզ կերակուրներ և նստենք ավտոբուս՝ գումար խնայելու համար: Սա հիմա կարևոր է»:
Լավագույն իրավիճակում, օգտագործելով աշխատանքի կորստի օրինակը, կարող եք փոխանցել աշխարհի հետևյալ տեսլականը. «Երեխաներ, ոչ մի սարսափելի բան տեղի չի ունեցել: Մենք ունենք լավ խնայողություններ և ներդրումներ, դրանք միանշանակ բավարար են լավ ապրելու համար, և մենք շուտով աշխատանք կգտնենք»։ Այս սցենարն արդեն կախված է ընտանիքի՝ ֆինանսական ապահովության ցանց ստեղծելու կարողությունից: Հուսով ենք, որ ունեք խնայողություններ
Ներդրումների և խնայողությունների մասին ավելին կարող եք կարդալ այս հոդվածներում՝
Պարտքի արդյունավետ կառավարման 5 ուղենիշ
Ինչո՞ւ ես գնել դա. Հիմա դա մեզ պետք չէր
Դուք չպետք է ձեր երեխայի ներկայությամբ վիճեք փողի շուրջ: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ երեխաները, ովքեր տեսել են ծնողների միջև նման վեճեր, պատրաստ են ապագայում պարտքեր կուտակել, միայն թե այս պահին խուսափեն միջոցների պակասից։ Երեխաները կարող են մեծապես ազդվել՝ տեսնելով ծնողների բացասական հույզերը, որոնք կապված են հենց գումարի հետ: Նմանատիպ կոնֆլիկտներ տեսնելը կարող է երեխաներին անապահովության և անհանգստության զգացում տալ, ինչը կարող է բացասաբար ազդել նրանց հուզական բարեկեցության վրա:Մեկ այլ հետազոտության համաձայն՝ այն երեխաները, ովքեր ականատես են լինում ֆինանսների վերաբերյալ վեճերի, կարող են բացասական վերաբերմունք ձևավորել փողի նկատմամբ: Նրանք կարող են սկսել ընկալել փողը որպես կոնֆլիկտի ու սթրեսի աղբյուր։ Երեխաները կարող են ապագայում լուրջ ֆինանսական խնդիրների առաջ կանգնել և ֆինանսական կառավարման բարդություններ ունենան: Երեխաները սովորում են՝ ընդօրինակելով մեծերին: Եթե նրանք տեսնում են, որ ֆինանսական խնդիրները հանգեցնում են կոնֆլիկտի, նրանք կարող են ընդունել այս վարքագիծը որպես նորմալ և վերարտադրել այն իրենց հարաբերություններում:
Այլընտրանք
Եթե դուք բացահայտ անհանգստանում եք, թե արդյոք կկարողանաք խնայել համալսարանի համար, ձեր երեխան կարող է մտածել, որ կրթությունը անտանելի բեռ է: Փոխարենը ընդգծեք, որ սա կարևոր առաջնահերթություն է, և դուք ուրախ եք ներդրումներ կատարել ավելի լավ ապագայի համար:
Ինչ կուզես, կառնեմ քեզ համար
Երբեմն ծնողները «երես են տալիս» իրենց երեխաներին, գնում այն, ինչ երեխան կամենում է: Կապ չունի արժեքը, տեսքը, չափը: Եվ դա արվում է առանց ֆինանսական սահմանափակումների քննարկման: Այս ամենը կարող է երեխայի մոտ ստեղծել փողի մասին կեղծ պատկերացում: Երեխան կարող է սկսել հավատալ, որ փողը միշտ հասանելի է և սահմաններ չունի: Նա ինչ ուզի, երբ ուզի կարող է ձեռք բերել: Նա ամենակարող է, երբ կա գումար: Հաճախ այս վարքագիծը կարող է լինել երեխային ուրախացնելու կամ ինչ-որ բան փոխհատուցելու ծնողների ցանկության արդյունքը, բայց դա կարող է խաթարել երեխայի պատկերացումները իրերի իրական արժեքի մասին: Այս ամենն, իհա՛րկե, անհետևանք մնալ չի կարող:Երեխան կարող է մեծանալ դժվարությամբ հասկանալ, թե ինչպես ճիշտ կառավարել իր ֆինանսները: Բյուջեի սահմանափակումների մասին տեղեկացված չլինելը կարող է ապագայում հանգեցնել անխոհեմ ծախսերի և ֆինանսական դժվարությունների:Եթե երեխան սովոր է ստանալ այն ամենը, ինչ ցանկանում է, նրա մոտ կարող է առաջանալ այն զգացումը, որ փողի առատությունը միշտ կլինի: Սա կարող է խնդիրներ առաջացնել ապագայում, երբ նա բախվի ֆինանսական սահմանափակումների հետ: Երեխան ուղղակի կզրկվի երկարաժամկետ ֆինանսական պլաններ գծելու կարողությունից: Չէ՞ որ նա ամեն բան ստացել է այստեղ և հիմա: Առանց փողի կառավարման գործնական փորձի, երեխան կարող է չկարողանալ պատշաճ կերպով բաշխել իր բյուջեն և պլանավորել ծախսերը: Երեխան մեծ տարիքում կարող է կատարել իմպուլսիվ ու անկանխատեսելի գնումներ:
Այլընտրանք
Քննարկեք ֆինանսական սահմանափակումները, պարբերաբար խոսեք ձեր երեխայի հետ այն մասին, թե ինչպես է աշխատում բյուջեն: Բացատրեք, որ փողն ունի իր արժեքը: Միշտ չէ, որ հնարավոր է անմիջապես ստանալ այն ամենը, ինչ ցանկանում եք։ Օրինակ, քննարկեք, թե ինչպես է ընտանեկան բյուջեն բաժանվում տարբեր կարիքների և ցանկությունների միջև: Ցույց տվեք երեխային և չմոռանաք գրպանի փողի մասին: Ձեր երեխային հնարավորություն տվեք տնօրինել իր գրպանի գումարը: Թող նա ինքնուրույն որոշումներ կայացնի, թե ինչպես ծախսել, խնայել կամ ներդնել: Սա կօգնի նրան սովորել պլանավորել և գնահատել փողը:Օգնեք ձեր երեխային ֆինանսական նպատակներ ունենալ: Հավքել նոր խաղալիք համար գումար կամ ընկերներով զբոսայգի գնալու համար: Սա կօգնի նրան տեսնել աշխատանքի և խնայողությունների արդյունքը, այլ ոչ թե կարիքների ակնթարթային բավարարումը։ Քննարկեք, թե ինչպես են գումար վաստակում: Դուք կարող եք խրախուսել ձեր երեխային փողի դիմաց փոքր գործեր անել կամ աշխատել տանը, ինչը կօգնի նրան ավելի լավ հասկանալ աշխատանքի և ֆինանսների միջև կապը: Բայց մի տվեք այնպիսի գործեր, որոնք իր պատասխանատվությունն են:
Տե՛ս նաև՝ Ինչպե՞ս երեխային ֆինանսական գրագիտություն սովորեցնել
